کف پای صاف یکی از عارضه های بزرگ برای افراد است که اگر درمان نشود می تواند به مشکلی بزرگ و بسیار اذیت کننده تبدیل شود. بنابراین اقدام هرچه سریعتر موجب جلوگیری از پیشروی این بیماری و وخیم تر شدن شرایط می شود. در ادامه به بررسی انواع کف پای صاف،علل ایجاد این بیماری، تشخیص، روش های درمان و ... می پردازیم.
کف پای صاف چه بیماری است؟
ایجاد صافی در کف پا باعث ایجاد درد هنگام راه رفتن می شود. افرادی که در حالت عادی، قوس کف پا را ندارند و بجای آن کف پای آنها صاف است، درگیر این بیماری هستند. نام دیگر این بیماری نیز انحنای افتاده (Fallen Arches) و نام علمی آن (Pes Planus) است. معمولا افراد سن بالا بخاطر داشتن بیماری های زمینه ای، دچار این عارضه می شوند. همچنین صاف بودن کف پا ممکن است باعث مشکلات دیگری مانند دیسک کمر، درد در ساق پا، بی حسی در پاها، خستگی، درد در لگن و زانو شود. متاسفانه این عارضه ممکن است به دلیل عوامل متعددی ایجاد شود که در ادامه درباره آنها صحبت خواهیم کرد.
علل ایجاد کف پای صاف چیست؟
همانطور که در بالاتر گفتیم، علل ایجاد عارضه کف پای صاف بسیار متنوع هستند. بنابراین نمی توان به طور قطع و صد درصد گفت که کدام مشکل عامل ایجاد این بیماری است. اما از مهمترین و شایع ترین علل ایجاد آن موارد زیر است:
- آسیب به مچ پا: آسیب دیدن مچ پا در اثر جراحات متفاوت مثل ورزش
- آسیب به تاندون های پا: اختلال عملکرد، صدمه و یا پارگی تاندون
- چاقی: افزایش بیش از اندازه وزن موجب فشار بر روی قوس پا می شود.
- عوامل ژنتیکی: انتقال این عارضه در اثر انتقال ژن های وراثتی
- آرتریت: نوعی بیماری خود ایمنی که موجب ورم و التهاب در مفاصل می شود.
- بارداری و کهولت سن: این ناهنجاری ممکن است در کودکی، کهولت سن و یا حتی بارداری ایجاد شود.
- جوش نخوردن استخوان ها: یکی از علل شایع از بین رفتن قوس کف پا، ممکن است به دلیل غیرعادی جوش خوردن استخوان های پا پس از ضربه و یا صدمه باشد.
- ایستادن طولانی مدت: سرپا ایستادن به مدت طولانی علاوه بر ضعیف شد تاندون های پا، احتمال ابتلا به واریس را افزایش می دهد.
صافی کف پا چگونه درمان می شود؟
حال نوبت مهمترین بخش این موضوع مورد بحث است. به طور معمول، صاف بودن کف پا خیلی مخاطره آمیز نیست اما اگر درمان نشود می تواند باعث ایجاد مشکلات بزرگتری بشود. در ادامه به معرفی روش های درمان این ناهنجاری توسط دکتر ارتوپد خوب در تهران می پردازیم:
استفاده از کفی طبی
به طور خاص، کفی های طبی برای افراد با کف پای صاف طراحی شده اند. همچنین استفاده از کفی طبی با اجازه و تجویز پزشک صورت می گیرد. در بعضی موارد نیز وقتی بیمار کفی طبی مورد نظرش را نتواند تهیه کند، از کف پای بیمار عکس گرفته می شود و بر اساس عکس موردنظر، کفی طبی مخصوص آن بیمار تولید می شود.
تنظیم عادات غذایی سالم
کاهش وزن و تنظیم رژیم غذایی سالم، یکی از شیوه های کمکی بدون هزینه برای افرادی است که می خواهند علاوه بر خوش اندام و سالم بودن، درمانی برای کف پای صاف خود نیز داشته باشند. زیرا اضافه وزن بر تاندون ها و مفاصل پا اثر مضاعف می گذارد و فشار سنگینی را به آنها وارد می کنند. همچنین در بعضی از موارد، موجب پاره شدن مفاصل و ایجاد فشار بر کف پا و صاف شدن ان می کند. به همین دلیل، حفظ وزن مناسب نکته حائز اهمیتی برای درمان این عارضه است.
تمرینات اصلاحی و ورزش
ساده ترین و کم هزینه ترین روش درمان صافی کف پا، ورزش است. البته فراموش نشود که هر ورزشی را نباید برای درمان این مشکل انجام داد. بهتر است ورزش ها و تمرینات اصلاحی که انجام می دهید با مشورت پزشک ارتوپد یا کارشناس ورزشی باشد.
مصرف داروهای ضد درد
مصرف داروهای ضد درد، همانطور که از نامشان مشخص است، عملا تاثیری بر درمان این ناهنجاری ندارند. تنها درد را ساکت می کنند که این امری موقتی است.
جراحی
متاسفانه آخرین گزینه در درمان این عارضه، جراحی است که ریسک بالایی نیز دارد. اما پزشکان این گزینه را معمولا زمانی برای بیمار تجویز می کنند که دیگر هیچ راه درمانی برای بیمار پاسخگو نباشد و یا صافی کف پا، باعث ایجاد اختلالات و مشکلات در دیگر نقاط بدن بشود.
راهکارهای تشخیص صافی کف پا
برای تشخیص صاف بودن یا نبودن کف پا، می توانید روش های متفاوتی را امتحان کنید. یکی از ساده ترین روش های تشخیص این است که کف پای خود را خیس کنید و بر روی سطح خشکی بگذارید. به طور مثال می توانید کف پای خود را بر روی بتن، کاشی و سرامیک های رنگی خانه (رنگی غیر از سفید) بگذارید. اگر در قسمت داخلی رد پای خود، نواری را مشاهده کردید که پاشنه پایتان را به انگشت هایتان وصل می کند، شما دچار کف پای صاف هستید.
روش دوم نیز همانند روش اول، بسیار ساده و راحت است. در این روش با بررسی کفش های خود می توانید متوجه شوید که آیا به این مشکل دچار شده اید یا نه. هنگام بررسی کفش های خود، از بیرون به قسمتهای بیرونی کفش که در طرف قوس پای شما هستند نگاه کنید. اگر قسمت های کنار و قسمت پاشنه کفشتان بیشتر از قسمت های دیگر ساییده شده باشد، ممکن است شما مبتلا به صافی کف پا باشید.
روش سوم مطمئن ترین روش اما کمی هزینه بردار است. این روش، مراجعه به پزشک و عکس گرفتن از کف پاها جهت تشخیص است. به طور معمول می توانید از دکتر برای تشخیص مطمئن تر و بهتری، درخواست عکس از روش اشعه ایکس، سی‌تی اسکن، اسکن MRI و یا الکترومیوگرافی کنید.
انواع کف پای صاف
صاف بودن کف پا ممکن است موردی عادی و کلی بنظر برسد اما اینگونه نیست! این بیماری نیز چندین نوع دارد که بسته به نوع آن، در افراد متفاوت ظاهر می شود. بنابراین اطلاع از انواع آنها می تواند در درمان بسیار کمک کننده باشد.
صافی انعطاف پذیر
ممکن است از خودتان سوال که صافی انعطاف پذیر چیست؟ این نوع صافی کف پا معمولا در کودکانی که تازه متولد شده اند بسیار است. همچنین این نوع صافی، رایج ترین نوع صافی کف پا است. اینگونه که وقتی پای خود را بلند می کنید، قوس پا ظاهر می شود اما وقتی پای خود را بر روی زمین می گذارید، قوس از بین می رود. همچنین در اکثر موارد این نوع صافی بدون درد است و یا در کودکان پس از مدتی از بین می رود.
سفتی تاندون آشیل
تاندون آشیل عضلات ساق پا را به پاشنه پا متصل می کند. این تاندون یکی از مهمترین تاندون های بدن محسوب می شود. به همین دلیل این تاندون علاوه بر استحکام، انعطاف پذیر نیز باید باشد. اما اگر بجای انعطاف پذیری، تاندون سفت بشود، هنگام دویدن و راه رفتن موجب احساس درد در بدن می شود. در این موقع، این درد باعث می شود تا پاشنه پای شما زودتر از زمان مناسب از زمین بلند شود.
نقص در عملکرد تاندون تیبیال پشتی
برخلاف مورد اول، این مورد در بزرگسالی اتفاق می افتد و زمانی ایجاد می شود که تاندون متصل کننده عضله دوقلو که پشت ساق قرار دارد، به قسمت داخلی مچ پا متصل نشود، ورم کند و یا حتی پاره شود.
راهکارهای پیشگیری از ایجاد کف پای صاف
شیوه های پیشگیری از ایجاد کف پای صاف بسیار متنوع است. اما با توجه به سن و وزن ممکن است بعضی از روش ها پاسخگو نباشد. در ادامه به بررسی راهکارهای این مشکل می پردازیم.
- استفاده از تمرینات اصلاحی که توسط پزشک متخصص توصیه شده باشد. همچنین مراجعه به فیزیوتراپ نیز در بعضی مواقع برای تنظیم وزن و اصلاح مشکلات راه رفتن نیز توصیه می شود.
- استفاده از داروهای غیر استروئیدی، داروهای احیا کننده و .. .
- استفاده از کفی های طبی باعث می شود قوس کف پا بر روی آنها قرار بگیرد و به عنوان کمک کننده ایی برای قوس پا باشد.
- استفاده از کفش های متناسب و متفاوت باعث می شود تا پا به مدت طولانی در یک کفش قرار نگیرد و اذیت نشود. همچنین باعث می شود تا پا از حالت طبیعی خود خارج نشود.
- به بانوان توصیه می شود تا اگر می خواهند به این عارضه دچار نشوند، از پوشیدن مکرر کفش های پاشنه بلند پرهیز کنند. زیرا پا نقطه تحمل وزن بدن است و کفش های پاشنه بلند باعث خارج شدن قوس کف پا از حالت طبیعی خود می شوند. اما اگر می خواهید برای یک مناسبت خاص از کفش پاشنه بلند استفاده کنید، پیشنهاد می شود تا کفش های پاشنه بلند با پاشنه پهن را انتخاب کنید.
- یکی از مهمترین راه های پیشگیری، حفظ تعادل در وزن خود است. زیرا هرچه وزن شما بالاتر باشد، فشار بیشتری به پاهای شما می آید و در نتیجه احتمال ایجاد بیماری در پا مانند پاره شدن تاندون های پا نیز بیشتر شود. بنابراین سعی کنید تا حد امکان وزن مناسب خود را با توجه به توصیه های پزشک متخصص حفظ و در تعادل نگه دارید.
نتیجه گیری
متاسفانه افراد زیادی روزانه به دلیل رعایت نکردن مواردی که در بالا گفته شد، دچار این عارضه می شوند. این مشکل در بعضی موارد به خودی خود، مشکلی به وجود نمی آورد اما در بیشتر مواقع باعث ایجاد اختلالات و مشکلاتی در دیگر نقاط بدن می شود. بنابراین درمان این بیماری در مراحل اولیه بسیار مورد اهمیت است. زیرا سلامتی که دیر یا زود نمی شناسد. آیا مهمتر از سلامتی چیزی هست؟
