دندان عقل (wisdom tooth) یکی از مهمترین دندان های دائمی در دهان انسان است که در پشت دندان های دوم مولر قرار دارد. برخلاف سایر دندان های دائمی، دندان عقل در دهان انسان ممکن است با مشکلات بسیاری از جمله عدم جایگزینی مناسب با دندان های دیگر و یا خروج نامنظم از لثه همراه باشد. برای پیشگیری و درمان مشکلات مربوط به دندان عقل، اطلاعات کافی درباره زمان شروع رشد و نحوه درمان آن بسیار مهم است. در این مقاله، به اینکه دندان عقل از چه سنی شروع به شروه می کند و علائم و عوارض مربوط به آن، به همراه روشهای درمان مشکلات دندان عقل می پردازیم
زمان شروع رشد دندان عقل
دندان عقل در دهان انسان ممکن است در سنین مختلفی شروع به رشد کند، ولی به طور معمول، این فرایند در دوران جوانی اتفاق می افتد. بر اساس تحقیقات، دندان عقل در سنین 17 تا 25 سال شروع به رشد می کند. اما در برخی افراد، ممکن است دندان عقل در زمانهای دیگری شروع به رشد کند، مثلاً در برخی افراد ممکن است در سنین 30 یا 40 سالگی همچنان دندان عقل در حال رشد باشد. همچنین در برخی موارد، دندان عقل به دلیل مشکلاتی مانند فضای کم در دهان، کامل رشد نمی کند و به شکلی ناقص و نامنظم در دهان قرار می گیرد. لذا برای پیشگیری از مشکلات دندان عقل، بهتر است در سنین جوانی و پس از شروع رشد دندان عقل، به متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید.
علائم شروع رشد دندان عقل و عوارض آن
دندان عقل ممکن است با مشکلات مختلفی همراه باشد که می توان به علائم و عوارض زیر اشاره کرد:
- درد: درد یکی از شایع ترین علائم مربوط به رشد دندان عقل است. این درد ممکن است به دلیل فشار دندان عقل بر سایر دندانهای دیگر، التهاب و یا عفونت باشد.
- تورم: دندان عقل ممکن است باعث تورم و التهاب بافتهای اطراف خود شود.
- عفونت: در برخی موارد، دندان عقل ممکن است عفونت داشته باشد که ممکن است باعث ایجاد درد، تورم و حتی تب شود.
- خروج نامنظم: در برخی افراد، دندان عقل به دلیل فضای کم در دهان، از لثه خارج شده و به شکل نامنظمی در دهان قرار می گیرد.
- تغییر در قالب دهان: دندان عقل ممکن است باعث تغییر در قالب دهان شود و باعث ایجاد مشکلات در صرف غذا و حتی سختی در گفتار شود.
روش های درمان مشکلات دندان عقل
در صورتی که دندان عقل با مشکلاتی همراه باشد، ممکن است به روش های درمانی نیاز باشد. در ادامه، روش های درمانی مشکلات دندان عقل را بررسی می کنیم:
مصرف داروهای ضد التهاب
در صورتی که دندان عقل باعث درد و التهاب شده باشد، ممکن است به مصرف داروهای ضد التهاب نیاز باشد که می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
جراحی دندان عقل
در برخی موارد، جراحی برای خارج کردن دندان عقل ضروری می شود. جراحی دندان عقل ممکن است به دو صورت باز و بسته انجام شود. در جراحی باز، پوست دهان باز شده و دندان عقل خارج می شود، در حالی که در جراحی بسته، دندان عقل از طریق یک برش کوچک در لثه خارج می شود.
بیشتر بخوانید: روش های جراحی دندان عقل
خارج کردن دندان عقل
در بعضی موارد، دندان عقل به دلیل مشکلاتی مانند فضای کم در دهان یا ترکیب با دندان های دیگر، از لثه خارج شده و به شکل نامنظمی در دهان قرار می گیرد. در این صورت، خارج کردن دندان عقل از طریق دندانپزشک ضروری می شود.
استفاده از برخی ابزارهای تسکین دهنده درد
برای کاهش درد و التهاب مربوط به دندان عقل، می توان از برخی ابزارهای تسکین دهنده درد مانند ژل های تسکین دهنده، پماد های دست ساز و یا کمپرس های سرد استفاده کرد.
لازم به ذکر است که در هر مورد، نوع درمان مناسب بستگی به نوع و شدت مشکل دندان عقل دارد و بهتر است پس از ارزیابی دندانپزشک، اقدام به درمان مشکلات دندان عقل کنید.
چرا باید دندان عقل را بکشیم؟
در صورت پوسیدگی، عفونت و یا مشکلات دیگر، دندان عقل باید کشیده شود. علاوه بر این، در صورتی که این دندان به دلیل فضای کم در دهان یا ترکیب با دندان های دیگر، از لثه خارج شده و به شکل نامنظمی در دهان قرار گیرد، خارج کردن آن ضروری است. همچنین، دندان عقل در جویدن غذا کاربردی ندارد و حتی در مواردی که مشکل یا عفونتی نیز ایجاد نکند، توصیه پزشک متخصص دهان و دندان کشیدن این دندان است، زیرا آن را زائد می دانند.
لازم به ذکر است که جراحی خارج کردن دندان عقل ممکن است با خطراتی همراه باشد. برخی از خطراتی که ممکن است با جراحی خارج کردن دندان عقل رخ دهند عبارتند از: خونریزی، عفونت، تورم و درد بعد از جراحی. به همین دلیل، پس از جراحی خارج کردن دندان عقل، باید به دستور پزشک عمل کرده و مراقبت های لازم را انجام داد.
تأثیر دندان عقل بر روند ارتودنسی
دندان عقل به عنوان آخرین دندان آسیای دائمی، می تواند بر روند ارتودنسی تأثیر مهمی داشته باشد. خروج دیرهنگام دندان عقل یا حفظ آن باعث ایجاد شلوغی و ازدحام دندانی شده و مشکلاتی برای روند ارتودنسی ایجاد می کند. از آنجایی که دندان عقل معمولاً بعد از سایر دندان ها جایگزین می شود، وجود آن باعث اعمال نیروی اضافی به دندان های قدیمی شده و منجر به بروز مشکلات مانند: شل شدن دندان ها، باز شدن فضای بین دندانی و نامرتب شدن آنها می شود.
بنابراین متخصصین ارتودنسی معمولاً قبل از شروع درمان ارتودنسی، وضعیت دندان عقل را بررسی کرده و در صورت لزوم، نسبت به خارج کردن آن اقدام می کنند. انجام این کار می تواند به کاهش مشکلات در طول درمان ارتودنسی و دستیابی به نتیجه ای مطلوب تر کمک شایانی نماید.
بیشتر بخوانید: دندان عقل و تأثیر آن بر روند ارتودنسی
جمع بندی
در این مقاله به بررسی دندان عقل، زمان شروع رشد و عوارض مربوط به رشد آن مانند درد، تورم و عفونت و همچنین روش های درمانی مانند جراحی، خارج کردن دندان عقل و مصرف داروهای ضد التهاب پرداختیم. دندان عقل یکی از مهمترین دندان های دائمی در دهان انسان است و برای هر فرد ممکن است در سنین مختلف شروع به رشد کند. در صورتی که دندان عقل با مشکلاتی همراه باشد، بهتر است به متخصص دندانپزشک مراجعه کرده و از روش های درمانی مناسب استفاده کنید.